Wanneer een direct familielid komt te overlijden, krijgt u te maken met allerlei administratieve (af)handelingen en aanverwante zaken. Er wordt vaak gedacht dat men na overlijden van bijvoorbeeld de echtgenoot, vader, moeder, broer, of zus naar de notaris moet voor een verklaring van erfrecht. Echter is dit niet altijd nodig, wat u gemiddeld zo’n € 500,00 tot € 800,00 kan besparen. Wij leggen u in dit artikel graag uit of en wanneer een verklaring van erfrecht nodig is.
Wat is een verklaring van erfrecht?
Een verklaring van erfrecht is een notariële akte waarin is opgenomen of de overleden persoon een testament heeft gemaakt en wie de erfgenamen van de overledene zijn. Ook staat erin wie van de erfgenamen bevoegd is om de nalatenschap af te wikkelen. De erfgenamen kunnen zo hun recht op de nalatenschap aantonen. Een verklaring van erfrecht kan alléén door een notaris worden opgemaakt. Een verklaring van erfrecht wordt ook wel akte van erfrecht genoemd. De verklaring van erfrecht is ook in de wet geregeld.
Wanneer een verklaring van erfrecht?
Met een verklaring van erfrecht, ook wel akte van erfrecht genoemd, kunnen de erfgenamen hun recht op de nalatenschap aantonen. Na een overlijden kan er in verschillende situaties, en door verschillende instanties, om een verklaring van erfrecht worden gevraagd.
Waarvoor heb ik een verklaring van erfrecht nodig?
Vaak is een verklaring van erfrecht nodig voor:
- Toegang krijgen tot rekeningen bij de bank van de overledene;
- Belastingteruggave ten name van de overledene;
- Het uitkeren van een levensverzekering;
- Verkoop van een woning van de overledene;
- Verzekeringsmaatschappijen, pensioenfondsen, beleggingsmaatschappijen en andere financiële instellingen.
Een verklaring van erfrecht nodig voor de bank
Na een overlijden zult u dit moeten melden bij de bank. Banken hebben het recht om de bankrekeningen van de overledene te blokkeren, omdat zij eerst willen weten aan wie de bankrekeningen mogen worden vrijgegeven. U heeft dan dus geen toegang (meer) tot deze rekeningen. Om als erfgenaam toegang te krijgen tot de bankrekeningen, heeft u in veel gevallen een verklaring van erfrecht nodig. Hiermee toont u aan dat u erfgenaam bent en dat u over het geld van de overledene mag beschikken.
In het geval van meerdere bankrekeningen bij verschillende banken heeft u overigens maar één verklaring van erfrecht nodig. U kunt met deze eenmalige verklaring bij alle banken en overige instanties aantonen dat u erfgenaam over de nalatenschap bent.
Heb ik altijd een verklaring van erfrecht nodig?
Een verklaring van erfrecht is niet altijd nodig. Bij banken is het tegenwoordig niet altijd meer nodig. Het is altijd verstandig om vooraf te informeren bij de diverse instanties of een verklaring van erfrecht nodig is in uw concrete geval. Sinds begin 2012 eisen banken geen verklaring van erfrecht meer als er aan drie voorwaarden wordt voldaan:
- Er sprake is van een huwelijk of geregistreerd partnerschap;
- Wanneer de overledene niet bij testament heeft beschikt; en
- Er staat niet meer dan € 100.000,- op de bankrekening van de overledene.
In plaats van het opmaken van een verklaring van erfrecht tekent de langstlevende dan een verklaring dat de bank niet aansprakelijk kan worden gesteld voor de gevolgen van het vrijgeven van de bankrekeningen.
Let op:Â Hiermee wordt de langstlevende aansprakelijk, ook voor eventuele schulden van de overledene.
De overledene had geen testament, heb ik een verklaring van erfrecht nodig?
Zonder testament bepaalt de wet wie de erfgenamen van de overledene zijn. Als u gehuwd bent, erft op grond van de wet de langstlevende partner samen met de kinderen. De wettelijke verdeling is dan van toepassing. Is er geen langstlevende echtgenoot of kinderen dan erven andere familieleden. In de eerste plaats: ouders, (half)broers, (half)zussen of eventuele kinderen van voor-overleden (half)broers of (half)zussen. Indien dit niet het geval is komen verdere familieleden aan bod.
Uittreksel uit het Centraal Testamentenregister
Sommige banken of instanties vragen, wanneer u zegt dat er geen testament is om een kopie van een uittreksel uit het Centraal Testamentenregister. Het CTR registreert wie een testament heeft opgemaakt, op welke datum en bij welke notaris. Iedere notaris en kandidaat-notaris kan namens de erfgenamen het CTR raadplegen. Echter is het niet zo dat alleen een notaris dit kan verzorgen. Als particulier of instantie kunt u kosteloos zelf nagaan of de overledene een testament heeft. Dat kan in de meeste gevallen via een digitale aanvraag. UÂ kunt alleen een aanvraag indienen ten aanzien van een overleden persoon. Alleen testamenten die in Nederland zijn opgemaakt, worden in het CTR geregistreerd. Over de inhoud van een testament is bij het CTR niets bekend. Hiervoor dient u een afspraak te maken met een notaris. U kunt hier een digitale aanvraag indienen: https://particulieren.notaris.nl/ctrp/
Meer informatie kunt u hier vinden:
https://www.notaris.nl/bij-overlijden/centraal-testamentenregister
De overledene had wel een testament, heb ik een verklaring van erfrecht nodig?
In de meeste gevallen heeft u een verklaring van erfrecht nodig indien de overledene een testament heeft gemaakt. Als erfgenaam moet u aan kunnen tonen dat u bevoegd bent om te mogen optreden. De juridische taal in een testament is niet altijd gemakkelijk, daarom wordt de juridische uitleg daarvan aan een notaris overgelaten. Voor veel mensen is dit onbevredigend. Die denken, ik heb hier een testament en dan is toch duidelijk wie de erfgenamen zijn. Helaas is het vaak niet zo eenvoudig. Het beoordelen van een testament kan behoorlijk juridisch zijn. Banken willen hier hun vingers niet aan branden en sturen de erfgenamen dus naar de notaris.
