Als iemand ernstig ziek is en weet dat hij of zij binnenkort zal overlijden, is dat heel moeilijk en zeer verdrietig. Niet alleen voor de persoon zelf, maar ook voor de nabestaanden. Veel mensen vinden het lastig om met iemand om te gaan die binnenkort zal sterven. Ze weten vaak niet goed wat ze moeten doen. Wat zegt u tegen iemand die terminaal ziek is?
Omgaan met iemand die terminaal ziek is
U vindt het vast erg moeilijk wanneer u hoort dat iemand in uw omgeving terminaal ziek is. Of het nu gaat om een vriend, vriendin, collega, naaste familie, buurvrouw, buurman, u zult in het begin schrikken en al snel komt bij u de vraag op: “wat zeg ik tegen iemand die terminaal ziek is?”
Als eerste is het belangrijk dat u om blijft gaan met de persoon en deze niet gaat mijden. U heeft het er moeilijk mee, maar de persoon die komt te overlijden uiteraard ook. Ga dan ook met hem / haar om, zoals u gewend bent. En dan bedoelen we niet, dat u net moet doen of er niets aan de hand is. Ga bijvoorbeeld niet voorstellen om naar de bioscoop te gaan, zoals jullie altijd doen. We bedoelen hiermee dat u hem of haar niet moet mijden. Breng het ter sprake. En zeg ook zeker dat u het er moeilijk mee heeft. Vraag gerust aan hem / haar, hoe hij / zij er het liefst mee omgaat. Wil hij / zij er graag over praten of niet? Zeg dat hij / zij in alle gevallen bij u terecht kunt en kom dit ook na.
Omgaan met naasten van de zieke
Het is heel lastig hoe u omgaat en wat u zegt tegen iemand die terminaal ziek is, maar het kan ook voorkomen, dat bijvoorbeeld de man van uw vriendin, of de vrouw van uw collega waar u al 20 jaar mee werkt terminaal ziek is. U vindt het dan vaak ook moeilijk wat u tegen de naaste van de terminaal zieke moet zeggen. Ook hierbij is het belangrijk, dat u deze persoon niet gaat mijden. Hij / zij cijfert zich vaak al weg, omdat ze alle aandacht aan de naaste geven. Steun voor hen is daarom juist zo belangrijk. Vraag hem / haar dus ook zeker of en hoe u hem / haar kunt steunen.
Concrete tips: wat zegt u tegen iemand die terminaal ziek is
Wens iemand sterkte
Zeg tegen uw dierbare dat u het verschrikkelijk vindt en u met hem / haar meeleeft. Wens hem / haar alle kracht toe die hij /zij nodig heeft. Geef bovendien aan dat u er altijd voor hem / haar bent en dat hij / zij altijd op uw steun kan vertrouwen en hulp aan u kan vragen.
N.B. Als u dit zegt, maak het dan ook waar. Weet u niet of u dit kunt waarmaken, beloof het dan niet en wens hem / haar dan alleen sterkte en kracht toe.
Wees eerlijk
Als u echt niet weet wat u kunt zeggen tegen iemand die terminaal ziek is, zeg dan gewoon eerlijk dat u er op dit moment geen woorden voor heeft en even niet weet wat u moet zeggen. Hij / zij zal dat echt niet vreemd vinden. Hij / zij zal dat veel meer waarderen, dan dat u niets zegt of hem / haar mijdt.
Praten over de dood, biedt een luisterend oor
Niet iedereen wilt praten over de situatie waarin hij / zij is belandt. Geef aan dat u altijd klaar staat om te praten en te luisteren. Misschien vindt hij / zij het zelf nog lastig en praat hij / zij er kort na het nieuws liever niet over. Respecteer dit. Iedereen verwerkt de klap en het verdriet op een andere manier. Op het moment dat hij / zij er zelf aan toe is, zal hij / zij het onderwerp vanzelf ter sprake brengen.
Wees er voor iemand
Heel belangrijk is om er voor iemand te zijn. U hoeft dan echt niet continu te praten, maar bij iemand in huis zijn kan al veel steun bieden. Afhankelijk van het gestel van de persoon die ongeneeslijk ziek is, kunt u helpen in het huishouden, een maaltijd koken, samen eten, samen een film kijken of misschien een rondje wandelen. Let er wel op dat u niet opdringerig wordt. Misschien heeft hij / zij kort na de diagnose even geen zin in bezoek. Hou daar rekening mee en accepteer het.
Laat emoties er zijn
Het is belangrijk om de emoties die er zijn te laten gaan. Huil samen, schreeuw, scheld en lach. Het is belangrijk om ze samen door te maken. Hou het niet op de oppervlakte maar laat de tranen stromen als het moment daar is.
Respecteer de laatste wensen
Iedereen die weet dat hij / zij nog maar kort te leven heeft, heeft andere wensen. Misschien wil hij / zij nog een keer met familie en vrienden ergens uit eten, wellicht zelfs wel op vakantie. Ook kan het zijn dat iemand heel specifieke wensen heeft over mogelijke behandelingen of over zijn / haar uitvaart. Het kan zijn dat iemand zijn / haar uitvaartwensen heeft opgeschreven bij het afsluiten van een uitvaartverzekering. Luister goed naar deze wensen, respecteer ze en volg ze op.
Lichaam raakt vermoeid
Als iemand zo erg ziek is dat hij / zij nog maar kort te leven heeft, raakt het lichaam vermoeid. Hij / zij krijgt waarschijnlijk medicijnen toegediend, mogelijk met nare bijwerkingen. Houdt hier rekening mee en wees u ervan bewust dat iemand mogelijk niet meer dezelfde persoon is als voor de medicijnen. Daarnaast moet iemand ook genoeg rust houden, het is belangrijk om daar rekening mee te houden. Iemand die ziek is, kan niet continu visite over de vloer hebben of alleen maar leuke dingen doen.
Stuur een kaart of bel
Kunt u er niet fysiek voor iemand zijn, of is het te vermoeiend voor de terminaal zieke? Dan kunt u er alsnog voor hem / haar zijn. Stuur een kaartje of een appje. Zo geeft u iemand toch persoonlijke aandacht. Zeker kaartjes worden vaak zeer gewaardeerd. Deze kan men neerzetten, regelmatig naar kijken en kracht uithalen en lezen wanneer het hem / haar uitkomt. Even bellen kan natuurlijk ook altijd, maar vraag eerst in een appje of aan een naast familielid of dit uitkomt.
Wat zegt u tegen iemand die terminaal ziek is
U heeft nu enkele richtlijnen, die u kunt gebruiken bij het omgaan met iemand die terminaal ziek is in uw omgeving. Daarnaast weet u nu misschien wat beter wat u kunt zeggen tegen een terminaal ziek persoon. Onthoudt altijd dat niemand hetzelfde is, iedereen is anders en de situatie is voor de persoon zelf heel moeilijk. Hij / zij kan ook anders reageren dan u gewend bent. Neem hem / haar dit zeker niet kwalijk. U voelt zelf vaak aan of u misschien beter even afstand kunt nemen, omdat hij / zij misschien meer rust nodig heeft. Kaartjes doen het eigenlijk altijd goed. En ook hier kunt u gewoon inzetten, dat u niet zo goed weet wat u moet zeggen, maar aan hem / haar denkt en veel sterkte wenst.
