Zoals u in de blog Helpen bij verlies en verdriet heeft kunnen lezen, is luisteren het sleutelwoord. Tijd maken en luisteren, zo kunt u iemand die een dierbare heeft verloren en in rouw is helpen en steunen. De nabestaande moet als het ware keer op keer kunnen vertellen wat in hem of haar omgaat, zodat ze hun gevoel kunnen delen en van bepaalde gedachtes bevrijd worden. Dit geldt zeker voor schuldgevoelens bij verlies van een dierbare. Wij zetten hiervan meer voor u op een rijtje n.a.v. de lezing van Manu Keirse en afkomstig uit zijn boek Helpen bij verlies en verdriet.
Hoe komen schuldgevoelens bij verlies zoal boven?
Schuldgevoelens bij verlies van een dierbare komen zeer regelmatig voor. Dit zijn allemaal normale gevoelens en reacties van normale mensen die bezig zijn met het verwerken van intens verdriet.
Schuldgevoel is een vorm van zelfverwijt, vanuit het pijnlijke gevoel, dat u iets verkeerd gedaan heeft. Zo kan iemand zich bijvoorbeeld schuldig voelen, wanneer hij / zij een steunbetuiging krijgt, terwijl hij / zij die dag een fijne dag had. De nabestaande vraagt zich op dat moment af of hij / zij zich wel eventjes goed mag voelen, terwijl iedereen verwacht dat men in rouw is.
Schuldig voelen en het zijn is niet hetzelfde
Wanneer er schuldgevoelens bij u bovenkomen na een overlijden, moet u onthouden, dat schuldig voelen en schuldig zijn, niet hetzelfde is. Als u iemand onvriendelijk heeft behandeld en die persoon verongelukt de volgende dag, waardoor u niet kunt terugkomen op uw onvriendelijke gedrag, bent u verantwoordelijk voor uw gedrag. Maar u bent niet verantwoordelijk voor zijn of haar sterven.
Schuldgevoelens door liefde en verantwoordelijkheid
Veel schuldgevoelens hebben met liefde en verantwoordelijkheid te maken. Als u van iemand houdt, wilt u hem of haar beschermen tegen ongeluk en tegenslag. U wilt niet dat hij / zij lijdt en wilt juist dat het hem/ haar helemaal goed gaat. Dat is onmogelijk. Daarnaast moet u onthouden dat menselijke relaties nooit perfect zijn. Gelukkig maar, want met de perfectie valt niet te leven.
Praten helpt enorm
Wanneer u na het overlijden van uw dierbare met schuldgevoelens kampt is praten met een persoon die wat verder van u af staat een goede optie. Hij / zij kan objectief kijken naar de situatie en goed luisteren naar wat u zegt. U kunt op uw beurt weer luisteren naar wat hij / zij zegt wat enorm kan helpen om grip op uw situatie te krijgen.
Wanneer u juist iemand wilt helpen die kampt met schuldgevoelens bij verlies van een dierbare, is in eerste instantie luisteren ook weer zeer belangrijk. De persoon moet erover kunnen praten en het gevoel krijgen dat die schuldgevoelens normaal zijn en deze horen bij normale mensen.
We zeggen vaak heel snel, als iemand over zijn schuldgevoelens vertelt: “Je mag je niet schuldig voelen.” Het is beter om te zeggen: “Je mag je wel schuldig voelen, maar je bent niet schuldig”; “Je mag je wel zo voelen want het is normaal gedrag.” Door de schuldgevoelens uit te spreken, raakt iemand deze geleidelijk kwijt. Als je zegt: “Je mag je zo niet voelen”, dan durven mensen het niet meer te vertellen. Ze kroppen hun gevoelens op en blijven er van binnen mee zitten. En zo kunnen die gevoelens bitterheid worden. Terwijl als mensen hun gevoelens kunnen uitspreken, dit hen oplucht en ze deze gevoelens langzaam kwijt raken. Ze moeten het niet één keer maar wel honderd keer kunnen uitspreken.
