Een graf huurt u vaak voor een bepaalde periode. Loopt deze periode af, dan kunt u er meestal voor kiezen om de periode te verlengen, of om het graf te laten ruimen. Kiest u voor dat laatste, dan wordt het graf klaargemaakt voor een nieuwe familie. Het is een natuurlijk proces, de cirkel van het leven. In deze blog leggen we uit wat er gebeurt bij een graf ruimen, wat er gebeurt met de grafsteen en hoe u tastbare herinneringen kunt bewaren aan de plek.
Wat zijn grafrechten?
In Nederland hebben we twee soorten graven: algemene graven en particuliere graven. Wordt uw dierbare begraven in een algemeen graf, dan ‘leaset’ u een graf: de beheerder van de begraafplaats bepaalt wat er met het graf gebeurt. Zo bepaalt de beheerder hoe lang uw dierbare er mag blijven liggen en of er meerdere personen in het graf worden begraven. U mag wel een eigen grafsteen plaatsen. De grafsteen moet vaak wel aan bepaalde afmetingen voldoen.
Bij een particulier graf koopt u de rechten op een graf. U bent dan de rechthebbende met grafrechten, en de beheerder luistert naar uw wensen. U bepaalt bijvoorbeeld zelf hoe lang uw dierbare in het graf blijft liggen. Op de meeste begraafplaatsen begint u met een periode van 20 of 30 jaar, daarna heeft u het recht om te verlengen. De kosten voor een algemeen en een particulier graf verschillen per gemeente of begraafplaats. Een algemeen graf is wel altijd goedkoper dan een particulier graf.
Wat gebeurt er als de grafrechten verlopen?
Bij een algemeen graf zal de beheerder van de begraafplaats het graf ruimen na de afgesproken periode. Sommige begraafplaatsen informeren de nabestaanden over de geplande grafruiming, maar ze zijn dat niet verplicht. Als de grafrechten van een particulier graf na de afgesproken periode verlopen, heeft u het recht om te verlengen. Als u dit niet wilt en het graf wilt opzeggen, dan zal een grafdelver het graf ruimen. Dit klinkt misschien wat naar, maar een grafruiming gebeurt met zorg en respect.
Wat gebeurt er met de grafsteen bij het ruimen?
Door een graf te ruimen, wordt er plek gemaakt voor de volgende familie. De eerste stap is het verwijderen van alles wat op het graf ligt, zoals de grafsteen of het grafmonument. Als de familie het grafmonument na de grafruiming niet wil houden, bepaalt de begraafplaats wat ermee gebeurt. Sommige begraafplaatsen geven er een mooie nieuwe bestemming aan. Zo heeft kunstenaar Hans van Houwelingen op de verdedigingswal bij fort Vijfhuizen een 400 meter lang pad van oude grafstenen aangelegd. Het pad geeft letterlijk ruimte aan de dood, op een plek waar vroeger veel gevochten is. Op begraafplaats IJsselhof in Gouda is van oude grafmonumenten een mooie gedenkplek gemaakt.
Een graf ruimen: wat gebeurt er met de inhoud?
Nadat alle spullen van het graf zijn verwijderd, wordt het graf zelf leeggemaakt. Verschillende begraafplaatsen hebben hiervoor verschillende manieren:
Op oudere begraafplaatsen wordt de inhoud van het graf vaak opnieuw ingegraven, maar dan wat dieper. Op een laag nieuwe aarde wordt daarna de nieuwe kist geplaatst.
Soms wordt de inhoud van verschillende oude graven na een grafruiming opnieuw begraven in een verzamelgraf. Dit gebeurt vooral bij algemene graven. Er is discussie over of verzamelgraven nog van deze tijd zijn. Sommige begraafplaatsen zoeken naar manieren om deze graven mooi vorm te geven. Op de rooms-katholieke begraafplaats in Lisse is het verzamelgraf bijvoorbeeld afgedekt met een granieten plaat met ruimte voor duizend namen.
U kunt er ook voor kiezen de inhoud van het graf na het ruimen te laten cremeren en de as een mooie asbestemming te geven.
Op sommige begraafplaatsen is het mogelijk om een dierbare na het ruimen van het graf te laten herbegraven. Bijvoorbeeld samen met een andere dierbare in een (nieuw) graf. Dit soort speciale wensen moeten altijd worden besproken met de beheerder van de begraafplaats.
Wat kost het om een graf te ontruimen?
Op de meeste begraafplaatsen kost het ruimen van een graf niks.
Worden urnen op een bepaald moment ook verwijderd?
Als iemand is gecremeerd, dan kunt u de urn een mooi plekje geven bij een crematorium of op een begraafplaats. Bijvoorbeeld in een urnentuin of in een urnenmuur. Net als op een begraafplaats huurt u zo’n plekje voor een bepaalde tijd. Daarna kunt u de urn mee naar huis nemen of de as verstrooien. Als er een gedenksteen of gedenkplaatje is, bijvoorbeeld bij de urnenmuur, dan mag u dat meestal mee naar huis nemen.